Het welzijn van leerlingen is minstens zo belangrijk als de schoolresultaten. De twee hebben immers alles met elkaar te maken. Hoe beter een leerling in zijn of haar vel zit, hoe makkelijker het is om goede resultaten te behalen in de klas. Maar het tegenovergestelde geldt ook. En omdat de leerlingen nogal wat te verduren hebben gehad de afgelopen twee jaar, besteden we deze maanden extra aandacht aan dit thema. Deze keer zeven tips tegen stress waarmee jij jouw leerlingen verder kunt helpen dit schooljaar.
Eerder kon je al lezen hoe je gedemotiveerde leerlingen weer motiveert, en wat de resultaten waren van ons LinkedIn-onderzoek over de gevolgen van de afgelopen twee jaar op het stressniveau van leerlingen. Deze keer een lijst met tips waarmee je jouw leerlingen kunt helpen hun stress te verlagen. Wel zo fijn in deze laatste maanden voor de zomervakantie!
7 tips tegen stress op school
Er zijn talloze manieren om stress te verlagen, maar wij hebben een selectie gemaakt van de beste tips tegen stress op school. Stuk voor stuk kunnen ze ook door de leerling zelf uitgevoerd worden, maar jouw begeleiding is hier zeker wenselijk voor.
Tip 1: Neem je leerlingen mee naar buiten
Tijd in de natuur is een van de allerbeste manieren om stress te verminderen. Talloze onderzoeken wijzen uit dat mensen die minimaal twee uur per week doorbrachten in een groene omgeving, zoals een park of bos, zich aanzienlijk gezonder en psychisch sterker voelden dan diegenen die dat niet deden.
Deze studies toonden dat naar buiten gaan de bloeddruk en het stresshormoon niveau kunnen verlagen. Bovendien wordt de spanning op het zenuwstelsel verminderd, de werking van het immuunsysteem verbeterd, het gevoel van eigenwaarde vergroot, angst verminderd en de stemming verbeterd.
De voordelen spreken voor zich. Toch zijn pubers geneigd zelfs in het bos non-stop op hun smartphone te kijken, en niet alle leerlingen zijn gezegend met ouders die het belang van natuur voor welbevinden begrijpen. Als docent kun je daarom een belangrijke rol spelen in het stimuleren van de leerlingen om tijd door te brengen in de natuur. Plan een van je eigen lessen in of rondom de natuur, of laat je leerlingen een opdracht maken die hen stimuleert naar buiten te gaan. Hoe langer, hoe beter. Alhoewel we wel afraden met regen naar buiten te gaan, daar wordt niemand blij van.
Tip 2: Help je leerlingen organiseren
Stress is een reactie van het lichaam op alles dat het uit evenwicht brengt, bijvoorbeeld een teveel aan huiswerkopdrachten of een tekort aan overzicht met alles dat er speelt in het leven van een leerling. Organiseren en time management zijn voor de meeste studenten vaardigheden die onvoldoende ontwikkeld zijn. Het kan daarom voor een leerling voelen alsof de eindeloze stroom huiswerk geen einde kent, waardoor hij of zij zich overweldigd en daardoor gestrest voelt.
Wil je jouw leerlingen helpen hun stress beter te managen, dan is een kleine spoedcursus organiseren misschien wel dat wat ze nodig hebben. Besteed bijvoorbeeld een kwartiertje in de les aan het maken van een goede studieplanning. Of help hen hun kalender ruim op te zetten, zodat ze tijd over hebben in plaats van tijd tekort. Inspireer je leerlingen om hun eigen stress onder controle te krijgen. Jij kunt het niet voor ze oplossen, maar je kunt ze wel het goede voorbeeld geven.
Tip 3: Geef leerlingen een korte meditatie-oefening mee
Een andere, zeer effectieve methode tegen stress- en angstgerelateerde klachten is meditatie. Dit hoeft niet zweverig te zijn, bewijzen boeken zoals Mindgym (de sportschool voor je geest), en apps zoals Headspace.
Meditatie en mindfulness werken niet alleen ontspannend, maar juist ook focusverhogend. De oefeningen zorgen ervoor dat leerlingen leren zich weer op een taak tegelijk te focussen, in plaats van de overvloed aan prikkels die komt van het uitvoeren van allerlei taken tegelijkertijd.
Probeer eens een korte meditatieoefening in je klas om je leerlingen te stimuleren hier zelf mee aan de gang te gaan. En laat hen dan als huiswerkoefening een korte meditatie thuis doen vóór het maken van een huiswerkopdracht via een gratis meditatie-app.
Door leerlingen kennis te laten maken met de effectiviteit van meditatie en mindfulness, help je hen invloed uit te oefenen op hun eigen stressniveau. Zo krijgen ze meer zicht op hun eigen klachten en leren ze de juiste stappen te zetten om deze klachten te verlichten.
Tip 4: Leer leerlingen de 4-7-8 ademhalingstechniek
Deze tip is vooral bedoeld voor momenten waarop de stress daadwerkelijk ervaren wordt. Als stressklachten zich voordoen kan de 4-7-8 ademhalingstechniek ingezet worden om het lichaam tot bedaren te brengen. Deze techniek wordt ook wel de ‘ontspannende ademhaling’ genoemd, en werkt als volgt: adem 4 seconden lang in, houd 7 seconden lang de ademhaling vast en blaas vervolgens hoorbaar de adem uit gedurende 8 seconden. Herhaal dit vier keer achter elkaar voor het beste effect. Deze techniek kan het beste zittend of liggend geoefend worden, omdat deze soms voor een licht gevoel in het hoofd kan zorgen.
Deze ademhalingstechniek zou in de klas geoefend of getoond kunnen worden, maar is vooral een oefening die thuis het beste uitgevoerd kan worden. Op die manier kunnen je leerlingen zichzelf aanleren hoe ze weer kunnen ontspannen.
Tip 5: Doe een (educatief) spel in de klas
Wat ook al jarenlang bekend is, is het effect van spelen op stress. Zo vond dit onderzoek dat spelen het beloningscircuit van de hersenen bevordert, maar niet de negatieve stressreacties. Zo kan aandacht en actie gestimuleerd worden. Door te spelen oefenen leerlingen bovendien sociale interactie en bouwen ze vaardigheden en interesses op die ze de komende jaren kunnen gebruiken.
Maak spel daarom, ook op de middelbare school, onderdeel van je lesprogramma. Op die manier help je leerlingen op een ontspannen wijze de leerstof tot zich te laten nemen. Tegelijkertijd verdwijnen de stressreacties naar de achtergrond. De ideale manier voor alle spelers om hun welzijn te bevorderen.
Tip 6: Help leerlingen het werk opdelen in stukken
Eerder benoemden we al het belang van een goede organisatie voor leerlingen. Maar er zijn andere manieren om de werk- en leerdruk te verminderen, bijvoorbeeld een slimme opdeling van de lesstof.
School komt met deadlines, bijvoorbeeld die van een presentatie die de leerling in de nabije toekomst moet geven. Veel leerlingen hikken dusdanig tegen zo’n opdracht op, dat ze tot het allerlaatste moment wachten met het uitvoeren ervan. En dat leidt natuurlijk tot stress als je ineens op de allerlaatste dag je presentatie nog in elkaar moet zetten.
Wat veel leerlingen niet weten, is dat het opdelen van werk in meerdere behapbare brokken ontzettend kan helpen bij het overzien van de druk die op hun schouders ligt. Begin je een week van tevoren op dag 1 met je onderwerp verzinnen, dag 2 met de globale outline van de presentie en vanaf dag 3 met de daadwerkelijke invulling per slide, dan is de presentatie binnen no-time gerealiseerd, zonder al teveel stress of druk van het doorwerken.
Geef je leerlingen die tip mee, dat ze hun lesstof van tevoren inschatten en opdelen om het behapbaar te maken. Dat maakt het leren voor iedereen een stuk leuker en de stress een heel stuk meer te overzien.
Tip 7: Benadruk het belang van ontspanning
We hadden het er al kort over bij tip 5, maar spel is net als ontspanning cruciaal om stress te verlagen. De boog kan immers niet altijd gespannen zijn. Heb je jouw leerlingen geholpen bij hun planning, hun structuur en het opdelen van hun werk in stukken? Help ze dan ook met het inplannen van ontspanning in hun dagprogramma. Door de constante sociale, en online druk vergeten veel leerlingen wat het is om zich af en toe lekker te vervelen. Bijvoorbeeld door een uurtje in het gras te liggen en wolken voorbij te zien trekken, of hun fantasie de vrije loop te laten.
Steeds meer onderzoeken wijzen uit dat verveling goed is om na te kunnen denken en te reflecteren. Maar dat niet alleen: verveling kan creativiteit en probleemoplossing mogelijk maken door de geest te laten dwalen en dagdromen. Laat jouw leerlingen daarvan profiteren door hen te wijzen op deze tip. Wel goed om erbij te vermelden dat ontspannen niet lukt als er een smartphone naast blijft liggen. Die mag even uit, of in elk geval uit de weg.
Conclusie
Bijna alle leerlingen ervaren weleens stress in hun schoolcarrière, maar de afgelopen twee jaar hebben het stressniveau door het dak laten schieten. Help jouw leerlingen zichzelf en hun ontspanning weer te hervinden met de zeven tips uit dit artikel.
Heb je leerlingen die wel wat extra hulp kunnen gebruiken, naast de hulp die je hen al biedt? Bekijk dan eens onze mogelijkheden voor extra begeleiding op school. Zo helpen we samen de leerling in zijn kracht zetten.
Benieuwd naar de andere opties voor jouw school?
Weet je nog niet helemaal zeker waar de behoefte ligt voor jouw school? ABCopschool denkt graag met je mee over de mogelijkheden. Neem vrijblijvend contact op door te bellen naar onze expert Roi Rigler – +31 (0)6-18906393 of stuur ons een bericht en ontvang binnen 24 uur de informatie!
